TURNHOUT Als jonge snaak werd hij meteen voor de leeuwen geworpen, toen hij zesvoudig moordenaar Freddy Horion verdedigde. Intussen heeft Kempenaar Bart Vosters (52) maar liefst 25 assisenzaken op zijn conto. “Soms moet je buiten de lijntjes kleuren om iets te bereiken”, zegt Vosters. Dit is zijn vurige pleidooi over zijn vak, supporteren voor KRC Genk met zijn zoon Mats, en... Apple-tatoeages.

Jef Van Nooten

Een eindwerk op school, toen hij 16 jaar was. Daarvoor begon Bart Vosters destijds brieven te schrijven naar Freddy Horion, die een levenslange gevangenisstraf kreeg voor zesvoudige roofmoord. Nog maar pas was Vosters afgestudeerd of hij stond Horion bij toen die vervroegd uit de gevangenis wilde vrijkomen.

Antwoorden op vragen over zesvoudig moordenaar doet de advocaat – op verzoek van Horion zelf – nu liever niet meer. In zijn rijke carrière verdedigde Bart Vosters inmiddels ook nog beschuldigden in andere beruchte assisenzaken. Zo was hij raadsman van een van de moordenaars van Gert Van Roy, barman van de Lilse Golfclub. En ook een van de moordenaars van Staf Rosiers, wiens lichaam nooit gevonden werd.

Maar in het assisenhof nam Bart Vosters het ook voor nabestaanden van slachtoffers op. Zo stond hij de kinderen van het slachtoffer bij in de moordzaak tegen Tom Pattyn uit Kasterlee.

Het leven als strafpleiter: het lijkt veeleisend.

“Je moet ervoor gemaakt zijn. Wij krijgen met Crimilex (het advocatenkantoor waarvan Bart Vosters vennoot is, red.) veel sollicitaties binnen. Als je die brieven leest, is iedereen gepassioneerd door het strafrecht. Maar het daarna volhouden, is niet zo evident. Van iedereen die hier een stage is begonnen, zijn er meer die afgehaakt zijn voor strafrecht dan dat er gebleven zijn. Je moet nogal stressbestendig zijn, zeker sinds de Salduz-wetgeving (die het recht op bijstand waarborgt vanaf het eerste verhoor, red.). Als je dan telefoon krijgt, moet je in theorie binnen de twee uur ter plaatse zijn. Dan gebeurt het regelmatig dat je alles moet laten vallen. Voor mij is dat een extra uitdaging, maar sommige mensen weten graag vooraf wat ze vandaag en morgen moeten doen voor hun werk. Dan moet je geen strafpleiter worden.”

Dat lijkt me niet evident om te combineren met een gezinsleven?

“Natuurlijk heeft het privé zijn weerslag. Als je van dienst bent, kan je elk moment weggeroepen worden. Zo gebeurt het dat ik op zaterdag rond 7 uur de eerste oproep krijg. Om ‘s avonds pas tegen 18.30 uur weer thuis te zijn. En soms komen er ook Salduz-oproepen binnen wanneer je vertrekkensklaar staat om iets te doen. Als ze daar thuis niet mee kunnen leven, houd je het niet vol. Het is belastend voor je gezinsleven, maar bij ons thuis zijn ze nooit anders gewoon geweest. Zeker bij assisenzaken weten ze dat ze mij een paar weken met rust moeten laten.”

Heb je ooit een vrijspraak voor je cliënt bekomen terwijl je weet dat hij toch schuldig is?

“Dat weet ik niet. Omdat ik zelf niet altijd 100% weet of ze schuldig zijn of niet. Of ze tegen mij dan niet de waarheid moeten vertellen? Nee, ik zeg altijd tegen mijn cliënten: je vertelt wat je wil, en je liegt wat je wil. Maar dat komt je zaak niet ten goede. Niet voor de rechtbank en niet voor je verdediging. Het helpt als ze mij de waarheid vertellen. Om heel het verhaal goed in te schatten en niet voor verrassingen te komen staan. Maar ik kan hen daartoe niet verplichten. Zo heb ik al cliënten gehad die staalhard bleven ontkennen, ondanks getuigen, DNA-materiaal en camerabeelden. Dat maakt het natuurlijk lastig. Als iemand zelf blijft ontkennen, kan je als advocaat moeilijk zeggen dat hij het wel gedaan heeft, maar dat maakt het pleidooi er niet gemakkelijker op.”

Zijn er dossiers die je weigert om aan te nemen als advocaat?

“Niet principieel. Ik ga geen enkel misdrijf uit de weg. Maar er zijn wel zaken waar ik uiteindelijk niet aan begin. Bijvoorbeeld omdat het niet klikt met de cliënt. Als je aanvoelt dat het niet goed zit, moet je er niet mee verder gaan. Zeker in assisenzaken is het belangrijk dat er een vertrouwensband is tussen advocaat en cliënt. Ik vertel hen ook altijd dat ze het meteen moeten zeggen als ze vinden dat het niet goed zit. Voor het hof van assisen krijg je maar één kans. Je kan er geen hoger beroep aantekenen, en je staat voor een rechtbank waar de zwaarste straffen worden uitgesproken. We spreken dan niet over maanden of over jaren, maar over tientallen jaren. Ik zou niet graag hebben dat ze dan achteraf zeggen dat ze niet tevreden waren over hun advocaat. Daarom is het belangrijk dat je er op tijd mee stopt als het vertrouwen er niet is. Anders komt dat als een boemerang terug.”

Wat zijn voor jou de interessantste zaken? Een vrijspraak voor een onschuldige of een lage straf bekomen voor een schuldige?

“Het is een misvatting dat advocaten voor een zo laag mogelijke bestraffing gaan. Je moet streven naar een correcte bestraffing. Het kan perfect dat iemand voor een moord levenslang krijgt, maar ik heb ook al iemand verdedigd die voor het hof van assisen moest komen voor mededaderschap aan moord en maar 5 jaar voorwaardelijk kreeg. Dat is twee keer hetzelfde misdrijf, maar als de omstandigheden helemaal anders zijn kunnen het allebei correcte straffen zijn.”

“De zaken die ik het liefste heb, zijn zaken waar je werk aan hebt en waarin een uitdaging zit. Een zaak die me altijd zal bijblijven, is die van een vrouw uit Antwerpen die me contacteerde op een moment dat ze al 7 maanden in voorhechtenis zat, op verdenking van brandstichting bij nacht in een bewoond pand. Ze had een brasserie en woonde daarboven met haar kinderen. Die brasserie is op een bepaald moment ’s nachts uitgebrand. De vrouw werd aangehouden omdat men dacht dat zij de brand had aangestoken. Omwille van een financieel motief, de brasserie draaide immers niet goed. Uiteindelijk heeft die vrouw 13 maanden in voorhechtenis gezeten, maar ze bleef volhouden dat ze onschuldig was. En ik geloofde haar ook, ondanks enkele aanwijzingen die niet in haar voordeel spraken. Ik heb er veel werk ingestoken, twee nachten aan doorgewerkt. Uiteindelijk heb ik toen een vrijspraak bekomen, hoewel dat niet evident was. Dat zijn de zaken waar je de meeste voldoening uithaalt.”

Heb je de rol van de advocatuur zien veranderen doorheen de jaren?

“‘Een advocaat is een advocaat’. Dat is de grootste misvatting die bij de mensen leeft. Zit je in een echtscheiding, dan gaat het over familierecht. Zit je in de gevangenis, dan is dat strafrecht. Waar de advocaat vroeger een generalist was, evolueren we nu meer naar gespecialiseerde kantoren. En dat is een goede zaak. Vergelijk het met de geneeskunde. Voor een hoestje ga je naar de huisarts, maar voor ernstige ziektes kies je toch een specialist, niet?”

Wat zou je nog willen veranderen?

“Mijn grootste ergernis is het IT-gebeuren in Justitie. Dat gaat heel moeizaam, werkt met verschillende systemen en de veranderingen gaan traag. Dat zou ik anders willen zien. Daarnaast vind ik de advocatuur nog altijd een ouderwets bastion. Niet alleen de archaïsche werkwijze, maar ook de beeldvorming. Een advocaat is een zelfstandig ondernemer die juridisch advies geeft. Wij hebben een bedrijf te runnen en moeten op het einde van de maand ook de lonen betalen. Dus waarom niet eens buiten de lijnen kleuren? Wij doen dat bijvoorbeeld met onze communicatie.”

Wat is er zo speciaal aan jullie communicatie?

“Crimilex is één van de weinige kantoren die bewust inzetten op professionele reclame. We werken hiervoor altijd samen met een reclamebureau. We zijn ervan overtuigd dat zij de knowhow hebben om op een deontologisch correcte manier op te vallen en eruit te springen. We zoeken telkens naar nieuwe manieren: zo hebben we al geadverteerd via grote bilboards in het straatbeeld, hebben we reclame gemaakt bij KRC Genk waarbij telkens een filmpje van Crimilex werd getoond in het stadion wanneer er een gele of rode kaart werd getrokken. We hebben ook al geadverteerd op tv. Momenteel zijn we bezig met de voorbereidingen voor de opnames van een ‘true crime’-podcastreeks. Deze zou vanaf het voorjaar 2023 te beluisteren moeten zijn. Ook hiervoor werken we samen met een bureau dat gespecialiseerd is in het maken van podcasts. De lat ligt altijd hoog en kwaliteit is van hoofdbelang voor ons.”

Wat doe je in je vrije tijd, wanneer je niet met je werk bezig bent?

“Samen met mijn zoon Mats ben ik fervent Racing Genk-supporter. We gaan alle thuiswedstrijden en – als het praktisch mogelijk is – ook de uitwedstrijden kijken. In Genk hebben ze een supportersclub voor mensen met een beperking. Die legt aangepaste bussen in. Daarmee gaan we regelmatig mee op verplaatsing (zoon Mats zit in een rolstoel, red.) . Ook Europees proberen we per campagne twee wedstrijden mee te pikken, om die wedstrijden te koppelen aan een citytrip. We zijn allebei redelijk fanatiek. Van zodra ik het stadion binnenga, tellen het kantoor en mijn werk even niet meer. Dan kan ik even aan iets anders denken.”

Tot slot: je hebt ook een fascinatie voor Apple, tot tatoeages toe.

“Dat is in de tweede helft van de jaren 80 begonnen. Computers kwamen toen nog maar net om de hoek kijken. Ik speelde in een band, en de oom van onze bassist werkte voor Apple. Onze bassist had een Macintosh in het repetitielokaal staan. Ik weet nog heel goed dat ik de screensaver (vissen die tevoorschijn kwamen, red.) heel fascinerend vond. Toen ik naar de universiteit ging, had ik een computer nodig. Ik heb die Macintosh van onze bassist overgekocht. Het was mijn eerste computer en die werkte zo goed dat ik nooit meer iets anders moest hebben.”

“In die tijd was Apple vooral voor de grafische sector, maar ik heb het altijd gebruiksvriendelijk en een heel leuk besturingsprogramma gevonden. Ik heb sindsdien ooit nog eens één pc gehad. Ik weet niet meer waarom, maar na twee weken heb ik die aan de kant geschoven. Toen we met Crimilex begonnen, had ik één voorwaarde om er mee in te stappen. Dat we Mac’s en iPhones zouden gebruiken. Een van de slogans van Apple is ‘Think different’. En zo heb ik me ook altijd wat gevoeld. Je moet niet altijd binnen de lijntjes kleuren. Soms moet je er ook eens buiten kleuren om iets te bereiken.”

Dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden. Elke reproductie dient het voorwerp uit te maken van een specifieke toestemming van de beheersvennootschap License2Publish: info@license2public.